مخزن گاز وسیله ای است که جهت نگهداری و فشرده سازی موادی همچون گاز مایع و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی می توان گفت از مخزن گاز برای جدا کردن مواد بااهمیتی مانند گاز مایع، بنزین و … استفاده می شود. لازم به ذکر است که جداسازی این نوع مواد شیمیایی با به کارگیری فرآیندهای مخصوصی امکان پذیر است.
مخزن گاز با ظرفیت های مختلف و در شکل های متنوعبه بازار عرضه می شود.
همانطور که می دانید، گازها و سیالات بادی در محفظه های دربسته ذخیره سازی می شوند. استفاده از انواع مخازن گاز در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز از اهمیت زیادی برخوردار است.
مخزن های ذخیره ساز گاز براساس روش نگهداری ماده مورد نظر به سه دسته کلی تقسیم می شوند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:
مخزن ذخیره کروی شکل
از انواع مخزن هایی که به شکل کروی تولید وعرضه می شوند، جهت نگهداری و ذحیره سازی گاز مایع ال پی جی استفاده می شود.
مخزن تحت فشار
مخازن تحت فشار در پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی کاربرد دارند.
مخزن ذخیره اتمسفریک
از این نوع مخازن به منظور نگهداری مواد شیمیایی و نفتی استفاده می شود. لازم به ذکر است موادی را می توان در این نوع مخازن نگهداری کرد که در دمای محیط به صورت مایع وجود دارند.
پس از بررسی مخازن ذخیره ساز گاز، به دو نوع از رایج ترین و پرکاربردترین انواع این محصول می پردازیم. لازم به ذکر است که از انواع رایج مخزن گاز می توان در اتومبیل ها و منازل یا باغ ها و ویلاها استفاده نمود.
ال پی جی نوعی گاز مایع است که از ترکیب دو گاز بوتان و پروپان تشکیل شده است. توجه داشته باشید که این دو ماده در دمای محیط به صورت گاز وجود دارند و در دمای 42- و 7- درجه سانتی گراد به مایع تبدیل می شوند. از این رو برای ذخیره سازی این نوع گازها، از محفظه یا مخزن گاز LPG استفاده می شود. به این نکته توجه داشته باشید که گازهای پروپان و بوتان را نمی توان در مخازن اتمسفریک نگهداری نمود.
مخزن گاز سی ان جی نوع رایجی از دیگر انواع این محصولات است که برای سوخت رسانی خودروها استفاده می شوند. مخزن گازهای CNG نیز باتوجه به نوع اتوموبیل شما، توان موتور و فضای موجود برای مخزن، در انواع گوناگونی تولید می شود. مخزن فولادی، مخزن تمام کامپوزیت، نیمه کامپوزیت و مخازنی با کامپوزیت آلومینیوم از کاربردی ترین انواع مخزن گاز خودروها به شمار می آیند.
گاز ال ان جی نوع دیگری از گازهای موجود است که بیش از 90 درصد مواد تشکیل دهنده آن را متان دربر گرفته است. همچنین مقدار کمی اتان، بوتان، پروپان و برخی دیگر از آلکان های سنگین در تولید این نوع گاز دخیل هستند. به عبارتی، گاز LNG در دسته گازهای طبیعی قرار می گیرد.
مخزن گاز ال ان جی به منظور نگهداری از گاز LNG استفاده می شود. لازم به ذکر است که برای ذخیره سازی گازهای دیگر مانند آرگون، اکسیژن و نیتروژن نیز می توان از این مخزن استفاده کرد.
شکل ظاهری این نوع مخازن به طور معمول به صورت استوانه ای است و با کفی صاف تولید می شود.
مخزن ذخیره ثابت
مخزن ذخیره ثابت همانطور که از نامش پیداست، محفظه ای بسته است که برای نگهداری از سیالات در فشاری جدا از فشار محیط تولید می شود. از این مخزن می توان جهت ذخیره سازی فرآورده های نفتی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی استفاده کرد.
انواع مخازن ذخیره ثابت نیز به صورت استوانه ای تولید می شوند و سقف آنها به شکل گنبدی است. برای انتخاب و خرید این مخزن باید به عوامل مؤثری همچون نوع سیال و سرعت ته نشین شدن ناخالصی توجه نمود.
پس از بررسی انواع مخازن گاز، شما را با انواع مخازن ذخیره با توجه به نوع ماده مورد نظرآشنا خواهیم کرد:
در این بخش به کاربرد انواع مخازن گاز در صنایع مختلف می پردازیم: