تست اولتراسونیک زاگرا صنعت مبتنی بر امواج فراصوت است این امواج که توسط مبدل تولید می شوند از محدوده شنوایی ما که بین ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلو هرترز است خارج است ، این امواج که توسط مبدل تولید می شوند به درون قطعه فرستاده می شوند و سپس منعکس می شوند و بدین صورت می توان عیوب سطحی و زیر سطحی درون قطعه را مشاهده کرد.
تست التراسونیک UT روشی غیرمخرب است که در آن امواج فراصوت به طرف قطعه فرستاده شده و بدین ترتیب عیوب سطحی و زیرسطحی ماده مشخص می شود . مکانیزم عملکرد آن به این صورت است که سرعت صوت در مواد مختلف متفاوت است لذا به تغیر سرعت صوت در قطعه به عیب درون آن پی خواهیم برد.
امروزه تست التراسونیک UT به دلیل قدرت نفوذ بالای امواج فراصوتی، حساسیت بالای تجهیزات مربوط به آن، هزینه های نسبتا پایین و سرعت عمل مناسب در کنترل کیفیت محصولات فرآیند های تولید مانند قبیل کشش، نورد، فورجینگ یا آهنگری و اکستروژن دارای محبوبیت فروان است.
یکی دیگر از کابردهای تست التراسونیک UT در تشخیص عیوب جوش در پروسه بازرسی جوش است که نسبت به سایر کاربردهای تست UT متداول تر است.
نحوه کار تست التراسونیک UT
در تست التراسونیک امواج با فرکانس ۵ تا ۲۵ مگاهرتز توسط مبدل تولید می شوند و به داخل قطعه مورد تست هدایت می شوند و هنگامی که این امواج در مسیر حرکت خود به عیوب احتمال موجود در قطعه مانند تخلخل ، ترک و ناخالصی‌های حبس شده برخورد می کنند ، منعکس می شوند و بازتاب امواج فراصوت که از ماده مورد تست ساطع می شوند پس از تبدیل ، به صورت سیگنال در صفحه نمایشگر نشان داده می شود که بازرس جوش با تحلیل این سیگنال ها می تواند به مکان ، عمق و سایز عیب احتمالی در جوش پی ببرد.
برای مثال به شکل زیر دقت کنید وقتی یک موج توسط دستگاه فرستاده می شود و سپس برمی گردد دو پالس در صفحه نمایشگر نشان داده می شود که پالس اول نشان دهنده سطح قطعه و پالس دوم نشان دهنده سطح انتهایی قطعه است . حال اگر بین این دو پالس میان پالسی تشکیل بشود نشانگر وجود عیب در داخل قطعه است.
مزایای تست التراسونیک
۱) تشخیص عیوب سطحی و زیر سطحی ۲) ضخامت سنجی به منظور بررسی میزان خوردگی، سایش و … ۳) اندازه گیری خواص مواد از جمله سرعت صوت در ماده، مدول الاستیک و… ۴) عیوبی با اندازه حداقل انداره ۰/۱ میلیمتر قابل ارزیابی است. ۵) تشخیص ترک های خستگی در قطعات که در اثر بار دینامیکی به وجود می‌آید.
معایب تست التراسونیک
۱) لزوم دسترسی پروب به سطح قطعه کار ۲) نیاز به کارشناس ماهر و آموزش دیده ۳) عدم امکان در بازرسی قطعات نازک ۴) تداخل و ایجاد مشکل در بازرسی قطعات چند لایه کامپوزیتی
